FOBİLER
Korkular; Yaşamı veya güveni tehdit eden mevcut ya da olası bir tehlike karşısında ortaya çıkan bir duygusal tepkidir.Diğer duygular gibi insan yaşamının bir parçasıdır.
Belirli durumlar ve koşullar altında korku, kişinin fiziksel, duygusal ve toplumsal varlığını koruması ve devam ettirmesi için gerekli olan bir duygudur. Eğer kişi normalde korkulmaması gereken nesne, durum, olay, kişi ya da beden işlevlerinden şiddetli derecede korkuyorsa,duygusal ve toplumsal yönlerden uyumsuzluklar ortaya çıkar. Kişinin böyle durumlarda yaşadığı güçlü korku, fobi olarak adlandırılmaktadır.
Fobi; anlamsızlığı, gereksizliği, mantıksızlığı, yetersizliği birey tarafından kabul edilen ancak denetlenemeyen ve engellenemeyen bir korku durumu olarakta tanımlanmaktadır.
Fobik reaksiyonlar ve türleri;
* Sosyal fobiler ;Genellikle ergenlik çağında başlayan kalabalık önünde konuşmaktan, karşı cinsle yüz yüze gelmekten korkma gibi korkuları içeren fobi türüdür.
* Agora fobiler; Genellikle yetişkinlikte ortaya çıkan açık yerlerden, kalabalıktan, evde yalnız kalmaktan, sinema, tiyatro, otobüs, tren vb. kalabalık yerlerde bulunmaktan korkma gibi korkuları içeren fobi türüdür.
* Özgül fobiler; Çocukluk yıllarında ortaya çıkan hayvanlardan, yükseklikten, karanlıktan, kapalı yerlerden, dar yerlerden, şimşekten, kandan vb. korkma gibi duyguları içeren fobi türüdür.
Korkuyu her kişi değişik zaman ve şiddette etkilenir. Ancak korkular fobiye dönüştüğünde, kişi için bir takım uyum bozuklukları da başlar.
Kişi ; fobi nesnesi ya da durumu ile karşılaştığında terleme, şiddetli gerginlik, kan basıncında artma, baş dönmesi, mide bulantısı gibi belirtilerle birlikte önlenemez bir kaçınma davranışı sergiler. Bu durum kişi yalnız iken gerçekleştiğinde panik durumu ortaya çıkabilir.
Ev ortamında bile fobi nesnesi kişinin karşısına internet ortamında veya televizyon seyrederken bile çok rahatlıkla ortaya çıkabilir.
Bazen onu hatırlatan nesne ve kelimeler de kişide benzeri etkiler yapabilmektedir. Bu durum sosyal ortamında (iş yeri,okul ya da arkadaşlarıyla birlikte olduğu başka bir yerde ortaya ) çıktığında, kişideki bedensel tepkiler ve kaçınma davranışı kendisinde, çevresine veya arkadaşlarında rahatsızlık oluşturacak ve kişiyi olumsuz yönde etkileyecektir.
Bu olumsuz etkileniş; kişiler arası ilişkilerine,kişinin başarısına ve psikolojik sağlığına olumsuz olarak yansıyacaktır.
Önemli olan bireyin korkusuz olması değil, korkularını denetim altına alması, bunların günlük yaşamını olumsuz olarak etkilemesini önlemesidir.
Bu ise ancak uzman klinik psikolog veya psikiyatristler yardımı ile mümkündür.
Psikoterapi seanslarımızda ;Fobinize neyin tetiklediğini araştırıp bu tetikleyicilerin tekrar sizi etkilememesi için stratejiler geliştirilir.
Psikoterapide seanslarında; korkulan nesneye yüklenen anlam,dikkati tehlike içeren nesneye odaklama, dışsal tehlike içeren etkin şemalar üzerine yapılan bilişsel yeniden yapılandırma çalışmaları uygulanır. Kişi olumsuz beklentilerin gerçekleşmediğini gördükçe kendisine olan güveni artar, tehlike algısının şiddeti zayıflar ve yeterli başetme gücüne sahip olduğu ile ilgili inancı kuvvetlenir.